Kunnen hersenscans nieuwe antwoorden geven op oude problemen? Kan hierdoor gezien worden of we ziek worden, goed kunnen leren of dat we liegen? En wat betekent dit voor je zorgverzekering, je middelbare school advies of je sollicitatieprocedure? De Neurodialoog probeert antwoorden te vinden voor maatschappelijke vragen die ontstaan door ontwikkelingen in de hersenwetenschappen.
Rosanne Edelenbosch gepromoveerd!
Op 16 december 2014 heeft Rosanne Edelenbosch met verve haar proefschrift verdedigd. Ze bracht tijdens haar onderzoek een dialoog tot » lees meer
Marlous Arentshorst gepromoveerd!
Op 1 oktober 2014 heeft Marlous Arentshorst haar proefschrift ‘Toekomstvisies op medische neuroimaging en de uitdaging van maatschappelijk verantwoord onderzoek » lees meer
loading tweets
Project partners
Financiers
Onderzoek
Doelstelling
Nieuwe technologieën in de hersenwetenschappen kunnen onze hersenen steeds nauwkeuriger in kaart brengen en de werking van onze hersenen (tijdelijk) beïnvloeden. Toepassingen zijn niet alleen te vinden in de gezondheidszorg. Zo zou je kunnen denken aan een verbeterde werking van het geheugen in het onderwijs, meer inzicht in de effectiviteit van reclames en het bepalen van de geschiktheid van een sollicitant voor een functie. Het gebruik van hersenscans bij het ondervragen van verdachten behoort eveneens tot de mogelijkheden. Deze ontwikkelingen roepen echter ook veel vragen op, onder meer op het gebied van de ethiek (recht op privacy, gelijkheid, stigmatisering), volksgezondheid (veiligheid) en veranderingen in ons normen en waarden stelsel. De beoogde commerciële toepassing van een aantal van deze technologieën is een extra reden voor zorg. Het doel van dit project is om een maatschappelijk verantwoorde ontwikkeling van technologieën in de hersenwetenschappen te realiseren, met een focus op gezondheidszorg, educatie en justitie & veiligheid.
Wij
-
Frank Kupper
Onderzoeker & Begeleider
-
Jacqueline Broerse
Projectleider
-
Marije de Jong
Onderzoeker thema Justitie en Veiligheid
-
Marlous Arentshorst
Onderzoeker thema Gezondheidszorg
-
Rosanne Edelenbosch
Onderzoeker thema Educatie
-
Tjard de Cock Buning
Hoogleraar Applied Ethics in the Life Sciences
Project Team
-
Corine de Ruiter
Hoogleraar Forensische Psychologie
-
Lydia Krabbendam
Hoogleraar Educational Neuropsychology
-
Serge Rombouts
Hoogleraar Methods of Cognitive Neuroimaging
Begeleidings Comissie
Aangenaam. Wij zijn de projectgroep van Neurosciences in Dialogue, onderdeel van het Athena Instituut, Vrije Universiteit Amsterdam. Welkom op onze website.
Wij denken we na over hoe hersenwetenschap en technologie kunnen bijdragen aan maatschappelijk welzijn op een eerlijke en duurzame manier. Dit zijn complexe vraagstukken, en daarom vinden we het belangrijk dat hier zo veel mogelijk mensen en meningen bij worden betrokken. Wij hebben verschillende achtergronden, variërend van de antropologie tot de scheikunde, en hebben daarnaast ervaring met de vormgeving van dit soort sociaal maatschappelijke processen. De methoden die we gebruiken zijn zowel kwantitatief als kwalitatief van aard.
Wij krijgen advies en begeleiding van prof.dr. Lydia Krabbendam (VU Amsterdam), prof.dr. Serge Rombouts (Universiteit Leiden) en prof.dr. Corine de Ruijter (Universiteit Maastricht). Ook hebben we een valorisatiepanel die ons helpt om onze resultaten beter te laten aansluiten bij maatschappelijke wensen en behoeften. De leden van dit panel zijn vertegenwoordigers van diverse belanghebbende maatschappelijke partijen.
Dr. Corine de Ruiter is hoogleraar Forensische psychologie aan de Universiteit Maastricht en tevens werkzaam in eigen praktijk. Ze studeerde psychologie aan de Universiteit van Utrecht en de University of Oregon (Eugene, Oregon, USA). en behaalde in 1986 haar diploma (cum laude). Ze promoveerde in 1989 aan de Universiteit van Amsterdam met het proefschrift “Psychological Investigations into Panic and Agoraphobia”. Zij verricht wetenschappelijk onderzoek op het grensvlak van psychiatrie en strafrecht. Daarnaast treedt ze regelmatig op als getuigedeskundige in de rechtszaal. Corine de Ruiter levert met enige regelmaat bijdragen in Nederlandse schrijvende en audiovisuele media. Met haar publieke optredens probeert zij de psychologie uit haar ivoren toren te halen en kennis over de relatie tussen psychische stoornissen en crimineel gedrag te verspreiden.
Frank is als post-doctoraal onderzoeker en begeleider van de AIO’s betrokken bij het project Neurodialoog. Vanaf 1996 studeerde hij biologie en filosofie aan de Universiteit Utrecht, om in 2009 aan de VU te promoveren op het ontwerp van een democratische ethiek voor biotechnologie bij dieren. Een belangrijk deel van zijn onderzoek bestond uit het ontwikkelen en begeleiden van publieke debatvormen en gespreksvoering rond biotechnologie. Als universitair docent wetenschapscommunicatie aan het Athena instituut bouwt hij momenteel verder aan de dialoog tussen wetenschap en maatschappij. Naast biofilosoof is Frank ook theatermaker.
Prof.dr. Jacqueline Broerse is de projectleider van het project Neurodialoog. Ze is hoogleraar “innovatie en communicatie in de gezondheids-en levenswetenschappen” aan het Athena Instituut, Vrije Universiteit Amsterdam. Ze heeft hierin bijzondere aandacht voor vraagstukken rondom diversiteit en sociale integratie. Ze heeft een Master in de biomedische wetenschappen (cum laude) en promoveerde in 1998 aan de Vrije Universiteit op een proefschrift over participatieve methoden voor het opstellen van een onderzoeksagenda in ontwikkelingslanden. Haar onderzoek richt zich nu op het realiseren van een dialoog tussen maatschappij en wetenschap.
Prof.dr. Lydia Krabbendam is hoogleraar Onderwijsneuropsychologie aan de VU Amsterdam. Ze heeft in 2000 aan de Universiteit Maastricht haar PhD in de cognitieve neuropsychiatrie behaald. In 2009 is ze begonnen bij onderzoeksinstituut LEARN! van de VU, waar ze zich meer ging richten op de normale hersenontwikkeling van adolescenten en jonge volwassenen. Inmiddels is ze afdelingshoofd Onderwijsneurowetenschap en samen met prof.dr. Doret de Ruyter interim directeur van LEARN!. Ze houdt zich vooral bezig met onderzoek naar de invloed van cultuur op hersenontwikkeling, een spannend onderwerp dat de laatste tijd ook meer media aandacht krijgt. Omdat de overdracht van cultuur voor een belangrijk deel op school gebeurt, kan het onderzoek inzicht geven in het effect van aanpassingen van het onderwijs op de hersenen.
Sinds December 2010 ben ik als AIO betrokken bij het project Neurodialoog. Mijn onderzoek hierin richt zich op neuroimaging op het gebied van justitie en veiligheid. Voor mij was dit een uitgelezen kans, vanwege mijn interesse in vraagstukken op het snijvlak van (mentale) gezondheid en veiligheid. Van oorsprong ben ik biochemicus (Universiteit Utrecht). Mijn interesse is verbreed van gezondheidsvraagstukken op het allerkleinste moleculaire niveau, naar complexe maatschappelijke problemen. Hier heb ik dan ook een tweede Master-opleiding voor gevolgd aan de VU te Amsterdam (MPA). Het voordeel hiervan is dat ik beide werelden ken: zowel de wereld van de hardcore beta-wetenschappers, als de wereld van de sociologische vraagstukken. Mjin doel is hierin een brugfunctie te kunnen vervullen.
Met een achtergrond in de biomedische wetenschappen en wetenschap en samenleving studies, interesseer ik mij voor toepassingen in de gezondheidszorg en de maatschappelijke en ethische aspecten hiervan.
In mijn promotieonderzoek binnen het Neuroscience in Dialogue project kijk ik naar de maatschappelijke en ethische aspecten van neuroimaging binnen de gezondheidszorg. Door gezamenlijke doelen tussen wetenschappers, technologieontwikkelaars en gebruikers te identificeren en door te ondernemen acties te formuleren hoop ik bij te kunnen dragen aan een maatschappelijk verantwoorde inbedding van neuroimagingtoepassingen binnen de gezondheidszorg.
Hallo! Als promovendus doe ik onderzoek naar ethische en sociale aspecten van de toepassing van hersenonderzoek in het onderwijs. Ik ben afgestudeerd in de geneeskunde, medische antropologie en MPA (management, policy analysis and entrepeneurship in health and life sciences) en ben daarom erg geïnteresseerd in de vraagstukken die ontstaan wanneer medische technologieën worden ingezet in niet-medische domeinen. Het onderwijs is een interessant geval omdat zoveel mensen er mee te maken hebben. Samen met onderwijzers, leerlingen en hun ouders denk ik na over vragen zoals “wat willen we eigenlijk weten over intelligentie?” en “aan wat voor soort nieuwe kennis over leren zou onderzoek met hersenscans moeten bijdragen?”
Prof. Dr. Serge Rombouts is hoogleraar Methods of Cognitive Neuroimaging aan de Universiteit van Leiden. Hij is verbonden aan de afdeling radiologie van het LUMC en de afdeling psychologie van de faculteit sociale wetenschappen. Tevens is hij directeur van het Leiden Institute for Brain and Cognition (LIBC).
Serge Rombouts studeerde experimentele natuurkunde en is gepromoveerd in de klinische fysica. Zijn wetenschappelijke interesses liggen bij fMRI methoden, neuroimaging bij ziektes van het centralezenuwstelsel, farmacologische fMRI en de zogenaamde resting state fMRI. Hij spreekt regelmatig op internationale congressen, cursussen en symposia en brengt regelmatig werkbezoeken aan een buitenlandse universiteit. Daarbij heeft hij in 2003 een Veni-, in 2007 een Vidi- en in 2013 een Vici-subsidie van NWO mogen ontvangen.
Ik ben als onderzoeker met een biofysica achtergrond en met een promotieonderzoek op het gebied van hersenen en gedrag van dieren sterk geïnteresseerd in de mechanismen en daarmee ook de beperkingen van ons denksysteem. Vanuit mijn achtergrond als filosoof ben ik ook geïnteresseerd in de normatieve effecten van technologie en innovatie op mensen en de maatschappij. Beide interesses komen samen in dit programma waar de drie promotieonderzoeken (justitie, kliniek en onderwijs) alle drie een duidelijke relatie hebben met mijn huidige onderzoek en onderwijs.
Blog
-
Rosanne Edelenbosch gepromoveerd!
Datum: 16 december 2014
Op 16 december 2014 heeft Rosanne Edelenbosch met verve haar proefschrift verdedigd. Ze bracht tijdens haar onderzoek een dialoog tot stand tussen mensen uit de onderwijspraktijk, middelbare scholieren, hun ouders en neurowetenschappers over de toepassing van hersenonderzoek in het onderwijs. Door samen te werken krijgen onderzoekers en praktijkprofessionals meer inzicht » lees meer
-
Marlous Arentshorst gepromoveerd!
Datum: 1 oktober 2014
Op 1 oktober 2014 heeft Marlous Arentshorst haar proefschrift ‘Toekomstvisies op medische neuroimaging en de uitdaging van maatschappelijk verantwoord onderzoek en innovatie’ succesvol verdedigd. Hierin heeft Marlous Arentshorst de weg naar een maatschappelijk verantwoorde ontwikkeling van verfijnde hersenscans onderzocht. Nieuwe technologieën maken deze verfijning mogelijk, waardoor de hersenscan meer en » lees meer
-
PUBLIEK DIALOOG 3 Juli 2014, 20.00 uur – De Nieuwe Liefde – Amsterdam
Datum: 23 juni 2014
PUBLIEK DIALOOG NEUROIMAGING MEETS SOCIETY 3 Juli 2014 – De Nieuwe Liefde – Amsterdam Voor wie: iedereen die geïnteresseerd is om in gesprek te gaan over hersenscans Wanneer: 3 juli 2014 Hoe laat: ontvangst 19.30 uur, aanvang 20.00 uur Waar: De Nieuwe Liefde, Da Costakade 102, Amsterdam » lees meer
-
Symposium Neuroimaging meets Society, 3 juli 2014, Amsterdam
Datum: 3 juni 2014
Ontwikkelingen in neuroimagingtechnologieën kunnen toepassing vinden in sectoren zoals gezondheidszorg, onderwijs en veiligheid & justitie. Naast kansen genereren deze toepassingen ook vragen en zorgen, zoals op het gebied van ethiek (privacy, gelijkheid, stigmatisering), veiligheid en veranderingen in ons normen- en waardenstelsel. Het doel van de Neurodialoog is om een maatschappelijk » lees meer
-
Train je brein
Datum: 19 maart 2014
In een artikel in het NRC Handelsblad van 15 februari 2014 wordt het nut van geheugenoefeningen voor ouderen besproken: “als de hersenen een spier zijn, dan is mentaal fit blijven een kwestie van trainen. Toch?”1. Tegenwoordig worden er tientallen applicaties en computerprogramma’s waarmee mensen hun brein kunnen trainen aangeboden, volgens de makers » lees meer
-
Dialoogbijeenkomst neuroimagingtoepassingen in de gezondheidszorg
Datum: 28 maart 2013
Een volgende stap richting een maatschappelijk verantwoorde inbedding van neuroimagingtoepassingen binnen de gezondheidszorg is het samenbrengen van vraag en aanbod. Tijdens de dialoogbijeenkomst willen we deze verkennen, expliciteren en concreet bij elkaar brengen. We streven naar een gebalanceerde deelname van zowel de kant van ontwikkelaars (zoals techniekontwikkelaars en wetenschappers), » lees meer
Zoek binnen blog
Agenda
interne activiteitenexterne activiteiten